بررسی مردم شناختی دامداری سنتی در پارس آباد مغان (مطالعه موردی زیست بوم فتحعلی)

جامعه عشایری یادگارانی از تاریخ درخشان و پر افتخار این سرزمین کهنسال با قدمتی نزدیک به 12000 سال و حافظان اصلی سرزمین ایران و سرحدات کشور محسوب می¬شوند. عشایر استان اردبیل از 2 ایل بزرگ شاهسون وقره داغ تشکیل یافته¬اند.عشایر شاهسون سومین ایل بزرگ کشور محسوب می¬شوند که نژاد برتر گوسفند مغانی و همچنین زیستگاه اصلی شتر دو کوهانه را در خود جای داده است. هر چند نسبت جمعیت آنان کمتر از جمعیت شهر و روستا است لیکن تاثیر اقتصادی، اجتماعی آنان نسبت به جمعیتشان بیش از 5 برابر در تامین مواد پروتینی بویژه گوشت قرمز و سایر فرآورده¬های دامی استان و منطقه نقش بسزایی دارند. مهمترین عامل در اقتصاد کوچ¬نشینی دام است و به عبارت دیگر اقتصاد دامداری اساس زندگی کوچ¬نشینی را تشکیل می¬دهد . زیرا اولا دام منبع غذایی عشایر بوده ، ثانیا قسمت اعظم ملزومات زندگی اعم از قالی، جاجیم، انواع مشک¬ها و کیسه¬های مختلف، طناب¬ها و لباسهای عشایری همگی از فرآورده¬های دامی تهیه می¬گردنند .میزان دام نشانه اعتبار خانوارها و پشتوانه اصلی در ساختار اجتماعی ایل بشمار می¬رود و گوسفند و بز، رکن اصلی دامداری عشایری را تشکیل می¬دهد . در سسلسله مراتب ایلی کسانی که در مرتبه بالاتر قرار دارند از تعداد دام بیشتری برخوردارند . مرتـع سومین رکـن اقتصاد عشایری را تشکیل مـی¬دهد. هر خانوار عشایری در صورتی مـی¬تواند به زندگی کوچ-نشینی ادامه دهد که به نحوی به مرتع دسترسی داشته باشد، در غیر این صورت ادامه این نوع زندگی امکان¬پذیر نخواهد بود .همچنین اقتصاد دامداری به عنوان یکی از مهمترین راهکارها و ابزارهای ممکن در جهت بهبود کمی و کیفی تولیدات کوچندگان عشایری، تعاونی¬های تولیدی و ... می¬باشد، به طوریکه اهمیت این موضوع به قدری است که سایر تولیدات عشایر از جمله صنایع دستی، کشاورزی و ... را نیز تحت¬الشعاع خود قرار داده است. در این رساله با بررسی مردم¬شناختی دامداری سنتی در منطقه پارس¬آباد مغان (مورد مطالعه زیست بوم فتحعلی)، نقش دامداری سنتی که مهمترین شغل این قشر زحمتکش جامعه می¬باشد در حفظ و ثبات نظام عشایری و زندگی کوچ¬نشینی وسنت¬های ایلی مورد بررسی قرار می¬گیرد